Designvormen en kleuren: culturele verschillen die je niet mag negeren

Design is overal – en het beïnvloedt ons meer dan we denken. Of het nu gaat om websites, apps, branding of drukwerk, elke visuele keuze bepaalt hoe een boodschap overkomt. 

Maar wat we vaak over het hoofd zien, is dat design en kleurgebruik niet door iedereen hetzelfde geïnterpreteerd wordt. Wat in de Nederlandse cultuur modern en professioneel oogt, kan in een andere cultuur juist ouderwets of zelfs ongepast overkomen.

Waarom is het zo belangrijk om hier rekening mee te houden? Omdat een goed doordachte, inclusieve digitale strategie niet alleen rekening houdt met technologie, maar ook met de mensen voor wie je ontwerpt. 

Cultuur beïnvloedt hoe we denken, voelen en handelen – en dat geldt ook voor de manier waarop we visuele communicatie ervaren. Wat in de ene cultuur als krachtig en positief wordt gezien, kan in een andere juist een heel andere lading hebben. Denk bijvoorbeeld aan kleuren: in veel westerse culturen staat wit symbool voor puurheid en eenvoud, zoals bij bruiloften. Maar in andere delen van de wereld wordt wit juist geassocieerd met rouw en verlies.

Niet alleen kleuren, maar ook designstijlen dragen culturele betekenissen met zich mee. Waar strakke en minimalistische ontwerpen in veel westerse landen worden gezien als modern en professioneel, spreken rijk gedetailleerde ontwerpen in andere culturen juist meer aan. Dit heeft alles te maken met tradities, esthetische voorkeuren en de manier waarop visuele expressie in een samenleving wordt gewaardeerd.

Stel je een minimalistische website voor, met een strak zwart-wit ontwerp en veel witruimte. In Nederland wordt zo’n stijl vaak geassocieerd met professionaliteit en een modern design. Maar in een cultuur waar levendige kleuren en decoratieve elementen belangrijk zijn, kan diezelfde website juist als saai of onaf aanvoelen. 

Wat als jouw doelgroep een totaal andere visuele voorkeur heeft?

Door rekening te houden met culturele verschillen kun je niet alleen beter inspelen op de verwachtingen van je doelgroep, maar ook een sterkere connectie maken met de mensen die je wilt bereiken.

Merken die design en cultuur op elkaar afstemmen, zijn vaak succesvoller. Dit komt doordat hun websites en apps aansluiten bij de (lokale) culturele voorkeuren, in plaats van dat ze de normen en tradities van het land van herkomst proberen op te leggen. Door in te spelen op de verwachtingen en gewoonten van de doelgroep, creëren ze een gebruiksvriendelijke en vertrouwde digitale ervaring die beter aansluit bij hun publiek.

Kleurgebruik is 1 van de krachtigste manieren om emotie en betekenis over te brengen. Maar de betekenis van kleuren is niet universeel. 

Enkele voorbeelden van hoe kleuren in verschillende culturen anders worden geïnterpreteerd:

Rood

• Sommige Aziatische culturen – Geluk, voorspoed, bruiloften
• Westerse culturen – Passie, liefde, gevaar
• Andere culturele gemeenschappen – Rouw en verlies

Een goed voorbeeld hiervan is het logo van Coca-Cola. In culturen waar rood als een positieve kleur wordt gezien, versterkt dit de merkbeleving. In andere gemeenschappen kan rood juist een gevoel van rouw oproepen.

Blauw

• Westerse culturen – Vertrouwen, stabiliteit (denk aan banken en technologiebedrijven)
• Andere culturen – Bescherming tegen het kwaad, onsterfelijkheid of treurnis en rouw

Facebook gebruikt blauw als basiskleur, omdat het in veel westerse culturen vertrouwen en stabiliteit uitstraalt. In andere gemeenschappen kan blauw echter geassocieerd worden met treurnis, wat daar een minder positieve lading kan geven aan het platform.

Geel

• Sommige westerse culturen – Energie, geluk, optimisme
• Andere culturen – Koninklijk en prestigieus of juist rouw en verdriet

McDonald's gebruikt wereldwijd geel in combinatie met rood, wat in veel culturen een vrolijke en energieke uitstraling heeft. Maar in sommige culturele groepen kan geel geassocieerd worden met verdriet, wat invloed kan hebben op merkbeleving.

Net zoals kleuren hebben vormen verschillende betekenissen in diverse culturen. Dit is vooral belangrijk bij logo-ontwerp, UX/UI design en branding.

Cirkel

• Sommige westerse culturen – Volledigheid, eenheid, verbondenheid (denk aan het Olympische logo)
• Andere culturen – De zon, spirituele perfectie, oneindigheid

Een voorbeeld: Veel techbedrijven gebruiken cirkels in hun logo’s (zoals Google Chrome), omdat dit als toegankelijk en vriendelijk wordt ervaren. In andere culturen kan een cirkel echter extra kracht krijgen door de associatie met spiritualiteit of oneindigheid.

Vierkant

• Westerse culturen – Stabiliteit, betrouwbaarheid (gebruikt in veel corporate logo’s)
• Andere culturen – De aarde, balans en controle

Voorbeeld: De logo’s van veel banken en verzekeraars, zoals Deutsche Bank, zijn vierkant omdat het in sommige westerse culturen staat voor betrouwbaarheid. In andere gemeenschappen zou een cirkel mogelijk beter werken, omdat het stabiliteit en verbondenheid symboliseert.

Driehoek

• Westerse culturen – Innovatie, dynamiek, spiritualiteit (denk aan piramides en kerktorens)
• Andere culturen – Elementen van groei en vooruitgang of heilige symboliek

Een praktijkvoorbeeld: Adidas gebruikt driehoekige vormen in hun logo om dynamiek en vooruitgang te tonen, wat in bepaalde markten goed werkt. In andere culturen kan een driehoek echter een diepere spirituele betekenis hebben, wat invloed kan hebben op merkperceptie.

In Nederland wonen mensen met uiteenlopende culturele achtergronden. Dit betekent dat een goed doordachte digitale strategie rekening moet houden met deze diversiteit. Hier zijn enkele tips om dit goed aan te pakken:

1. Doe onderzoek naar je doelgroep
   Leer hoe kleur en design worden geïnterpreteerd binnen verschillende culturele gemeenschappen.
    
2. Test en pas aan
   A/B-test verschillende ontwerpen en kijk welke het beste resoneren met je publiek.
    
3. Houd rekening met culturele nuances
   Werk samen met diverse teams of experts die de gevoeligheden van verschillende culturele groepen begrijpen.
    
4. Gebruik flexibele designprincipes
   Creëer designsystemen die eenvoudig kunnen worden aangepast voor verschillende doelgroepen.
    
5. Vermijd stereotypen
   Gebruik culturele symboliek zorgvuldig en respectvol.

Wat in de ene cultuur krachtig en positief overkomt, kan in een andere als storend of ongepast worden gezien. In een multicultureel land als Nederland is het belangrijk om rekening te houden met deze verschillen, zodat je boodschap bij iedereen goed aankomt. Door bewust met culturele diversiteit om te gaan, kun je effectievere en inclusieve digitale ervaringen creëren.

Bij Finalist helpen we organisaties om hun digitale strategie zo in te richten dat deze aansluit bij diverse culturele achtergronden. Benieuwd hoe wij jouw digitale design inclusiever kunnen maken? Neem contact met ons op en ontdek de mogelijkheden!